Präteritum - Thì Quá khứ đơn trong tiếng Đức

📌 Thì Präteritum (còn gọi là Imperfekt) được sử dụng để diễn tả các sự kiện hoặc hành động đã xảy ra trong quá khứ.

Đây là thì được sử dụng chủ yếu trong văn viết, đặc biệt là trong sách, báo, truyện, và văn phong trang trọng.

---

1. Sự khác nhau giữa Perfekt và Präteritum

Tiêu chí	Perfekt	Präteritum
Cách sử dụng	Dùng trong văn nói hàng ngày	Dùng trong văn viết, sách báo
Cấu trúc	haben/sein + Partizip II	Động từ chia trực tiếp
Ví dụ	Ich habe ein Buch gelesen.	Ich las ein Buch.

📌 Lưu ý quan trọng:
Trong văn nói, người Đức chuộng dùng Perfekt hơn Präteritum (trừ một số động từ như sein, haben, können).
Trong văn viết, Präteritum lại được dùng phổ biến hơn Perfekt, đặc biệt là trong sách, báo, truyện, lịch sử, và văn bản trang trọng.

Ví dụ so sánh:

• Perfekt: Gestern habe ich einen Film gesehen. (Hôm qua tôi đã xem một bộ phim.)

• Präteritum: Gestern sah ich einen Film. (Hôm qua tôi xem một bộ phim.)

---

2. Chia động từ ở thì Präteritum

📌 Präteritum có hai nhóm động từ chính:

• Động từ có quy tắc (schwache Verben)
• Động từ bất quy tắc (starke Verben)

---

2.1. Các động từ có quy tắc (Schwache Verben)

📌 Công thức:

Verbstamm (gốc động từ) + -te + đuôi chia theo ngôi

Ngôi	spielen (chơi)	lernen (học)	machen (làm)
Ich	spielte	lernte	machte
Du	spieltest	lerntest	machtest
Er/sie/es	spielte	lernte	machte
Wir	spielten	lernten	machten
Ihr	spieltet	lerntet	machtet
Sie/sie	spielten	lernten	machten

Ví dụ:

• Ich spielte gestern Fußball. (Tôi đã chơi bóng đá hôm qua.)

• Sie lernte Deutsch in der Schule. (Cô ấy đã học tiếng Đức ở trường.)

---

2.2. Các động từ bất quy tắc (Starke Verben)

📌 Các động từ bất quy tắc không thêm -te mà thay đổi gốc từ.

📌 Công thức:

Động từ thay đổi gốc + đuôi chia theo ngôi

Ngôi	sehen (nhìn)	gehen (đi)	schreiben (viết)
Ich	sah	ging	schrieb
Du	sahst	gingst	schriebst
Er/sie/es	sah	ging	schrieb
Wir	sahen	gingen	schrieben
Ihr	saht	gingt	schriebt
Sie/sie	sahen	gingen	schrieben

Ví dụ:

• Ich sah einen schönen Film. (Tôi đã xem một bộ phim hay.)
• Sie gingen in den Park. (Họ đã đi vào công viên.)

---

3. Các động từ khuyết thiếu (Modalverben) ở Präteritum

📌 Các động từ khuyết thiếu (Modalverben) được chia theo quy tắc riêng.

📌 Công thức:

Bỏ đuôi -en + thêm -te

Nguyên thể	Ich	Du	Er/sie/es	Wir	Ihr	Sie/sie
können	konnte	konntest	konnte	konnten	konntet	konnten
müssen	musste	musstest	musste	mussten	musstet	mussten
dürfen	durfte	durftest	durfte	durften	durftet	durften
sollen	sollte	solltest	sollte	sollten	solltet	sollten
wollen	wollte	wolltest	wollte	wollten	wolltet	wollten
mögen	mochte	mochtest	mochte	mochten	mochtet	mochten
möchten	wollte	wolltest	wollte	wollten	wolltet	wollten

Lưu ý quan trọng:

Modalverben luôn đi kèm với động từ nguyên mẫu ở cuối câu khi có động từ chính.
möchten có dạng Präteritum giống wollen (wollte).
Trong câu phủ định, thêm "nicht" hoặc "kein".

Ví dụ:

• Ich konnte gestern nicht kommen. (Hôm qua tôi không thể đến.)
• Er musste früh aufstehen. (Anh ấy đã phải dậy sớm.)

---

4. Các động từ đặc biệt trong Präteritum

📌 Các động từ đặc biệt "sein", "haben" và "werden" có dạng Präteritum riêng.

Nguyên thể	Ich	Du	Er/sie/es	Wir	Ihr	Sie/sie
sein	war	warst	war	waren	wart	waren
haben	hatte	hattest	hatte	hatten	hattet	hatten
werden	wurde	wurdest	wurde	wurden	wurdet	wurden

Lưu ý quan trọng:

• "sein" và "haben" rất quan trọng trong giao tiếp hằng ngày.
• "werden" (trở thành) thường gặp trong các câu kể chuyện hoặc lịch sử.
• Không thêm "-te" vào các động từ này.

Ví dụ:

• Ich war gestern zu Hause. (Hôm qua tôi đã ở nhà.)

• Sie hatte ein schönes Kleid. (Cô ấy đã có một chiếc váy đẹp.)

• Er wurde Arzt. (Anh ấy đã trở thành bác sĩ.)

---

🎯 5. Tổng Kết

ghi chú

Präteritum được dùng chủ yếu trong văn viết, Perfekt được dùng trong văn nói.
Các động từ đặc biệt như "sein", "haben", "werden" có dạng riêng.
Động từ khuyết thiếu chia theo quy tắc riêng.